Atopische dermatitis in het gezicht bij kinderen – Het ongemak vaststellen en verlichten

Tussen de 10 en 20% van de kinderen wereldwijd heeft atopische dermatitis, een chronische, maar niet besmettelijke huidziekte die ook volwassenen treft. De aandoening staat ook bekend als atopisch eczeem en kenmerkende Tekenen zijn een droge, geïrriteerde huid waarbij flare ups van tijd tot tijd milde tot intense jeuk, ontstekingen en pijn veroorzaken. Hoewel geen remedie hiervoor bekend is, kan regelmatige en consistente verzorging helpen de Tekenen te verlichten en de perioden zonder flare ups te verlengen.

Atopische dermatitis (of atopisch eczeem) is een oncomfortabele en soms kwellende langdurige huidziekte die veel voorkomt bij kinderen over de hele wereld, maar vooral in de westerse landen. Terwijl ongeveer 2-5% van de volwassenen wordt getroffen, bestaat 10-20% van de patiënten uit kinderen en baby's. De meeste patiënten (90%) krijgen atopische dermatitis voor de vijfjarige leeftijd en veel kinderen ontgroeien de ziekte.                                                                                    

Atopische dermatitis doorloopt doorgaans twee 'fasen'. Tijdens een inactieve fase is de huid zeer droog, geïrriteerd en schilferig en moet deze dagelijks worden gehydrateerd. Actieve fasen (of 'flare ups') zijn pijnlijker en moeten met plaatselijke medicijnen worden behandeld om de geïnfecteerde huid te kalmeren en de jeuk te verzachten.

Atopische dermatitis ziet er anders uit en voelt anders bij baby's, kinderen en volwassenen:

•  Baby's kunnen al bij 2-3 maanden tekenen ontwikkelen. Uitslag kan plotseling verschijnen en dit maakt de huid droog, schilferig en jeukerig. Tijdens flare up-fasen kan de geïnfecteerde huid vloeistof afscheiden. 
• Als kinderen de ziekte later in het leven ontwikkelen (tussen de leeftijd van twee jaar en de pubertijd), is de uitslag meestal droog met jeukende, schilferige plekken. De huid is vaak bobbelig, verdikt en leerachtig.
• Atopische dermatitis bij volwassenen, dat meestal in de kindertijd begint, wordt gekenmerkt door een zeer droge, schilferige huid en constante jeuk.

Bij baby's komt atopische dermatitis het meest voor in het gezicht en op de hoofdhuid (vooral op de wangen), maar ook op het lichaam (ellebogen en knieën). 

Bij kinderen die de ziekte na hun babytijd ontwikkelen, begint de uitslag vaak op het lichaam, in de holte van de ellebogen of de knieën en bij jonge patiënten zien we vaak atopische huid in de gebieden van de hals, de polsen, enkels en/of de plooien tussen de billen en de benen.

Atopische dermatitis wordt erger door krabben, omdat de nagels de huidbarrière doorbreken en deze blootstellen aan bacteriën, waardoor de huid ontstoken raakt. Baby's wrijven vaak met hun huid langs het beddengoed of het vloerkleed om de jeuk te verzachten en bij kinderen van alle leeftijden kan de jeuk zo intens worden, dat zij niet kunnen slapen. Apart van het feit dat dit vervelend is voor het kind, kunnen ouders zich machteloos voelen om te helpen, wat weer psychische stress veroorzaakt. Het goede nieuws is dat effectieve behandeling en goede huidverzorging het ongemak aanzienlijk kunnen verlichten.

Vraag als u twijfelt over uw tekenen advies aan een arts of een dermatoloog.

Lees meer over de kinderhuid.

Dermatologen hebben verschillende veroorzakende en bevorderende factoren vastgesteld. Bijvoorbeeld:

• Familieleden hebben atopische dermatitis, hooikoorts en/of astma. De relatie tussen atopische dermatitis, hooikoorts en astma is bekend en het is aangetoond dat als één of beide ouders aan één of alle van deze aandoeningen lijdt een kind meer risico loopt.
  
  
• Het kind leeft in een ontwikkeld land, mogelijk een stad met meer milieuverontreiniging, of in een koud klimaat. Het interessante is dat Jamaicaanse kinderen die in Londen wonen twee keer zoveel kans hebben om atopische dermatitis te ontwikkelen als kinderen die in Jamaica wonen.
  
  
• Het kind is een meisje. Vrouwen zijn iets vatbaarder voor de ziekte dan mannen.
  
  
• De moeder heeft het kind op latere leeftijd gekregen. Aangetoond is dat baby's van een moeder die op latere leeftijd het kind heeft gekregen meer kans lopen om atopische dermatitis te ontwikkelen.

Als ze de ziekte eenmaal hebben, zijn er een aantal redenen waarom de tekenen erger worden of flare ups ontstaan. Patiënten hebben een tekort aan natuurlijke vochtinbrengende bestanddelen (zoals aminozuren) en verstoring van de lipidenstofwisseling in de opperhuid. Dit maakt duidelijk waarom hun huid waarschijnlijk droog is en de barrièrefunctie is verstoord

Problemen worden veroorzaakt door de Atopische Huid Cyclus. Dit start vanaf het moment een kind gaat krabben op een jeukende plek en hiermee de reeds kwetsbare huidbarrière verstoort.

Hierdoor kan een bacterie staphylococcus aureus genaamd zich vermenigvuldigen en de huid infecteren.
De infectie veroorzaakt een ontsteking die weer jeuk veroorzaakt. Waardoor de cyclus weer helemaal opnieuw start.

Behandelingen helpen de Atopische Huid Cyclus te doorbreken.

Van bepaalde voedingsmiddelen, dranken, weefsels en stoffen wordt gedacht dat zij een atopische huid veroorzaken of beïnvloeden.

Dit zijn:

• Materialen zoals wol en nylon die kunnen schuren en de huid laten transpireren
• Voedselallergieën, vaak melkproducten, noten en schaal- en schelpdieren (overleg met een arts voordat u voedingsmiddelen uit het dieet van een kind schrapt)
• Allergieën voor huismijt, stof of pollen
• Wasmiddelen
• Make-up (hoewel merken voor een gevoelige huid wel zouden moeten kunnen)
• Passief sigaretten roken

Sommige bijwerkingen van de ziekte, zoals stress en slapeloosheid, kunnen de tekenen ook verergeren.

Lees meer over factoren die de huid beïnvloeden.

Het kan uiterst vervelend voor ouders zijn om hun kind te zien lijden, maar hoewel geen remedie bestaat tegen atopische dermatitis, kan regelmatige en consistente behandeling voorkomen dat de ziekte erger wordt, de huid kalmeren (die pijn en jeuk verzachten) en de emotionele stress verminderen, infecties voorkomen en het dikker worden van de huid afremmen.

Een behandelplan zal waarschijnlijk bestaan uit een huidverzorgingskuur en een paar veranderingen in de levensstijl.

Tijdens fasen zonder flare ups is dagelijks gebruik van emollientia van essentieel belang.

Emollientia, of vochtinbrengende producten, zijn lotions, crèmes, gezichtscrèmes en bad/doucheoliën die allemaal samenwerken om de huid gehydrateerd en soepel te houden en tegen irriterende stoffen te beschermen. Regelmatig gebruik hiervan is van fundamenteel belang voor de verzorging van een atopische huid en kan de periode zonder flare ups verlengen. Bij kinderen en baby's met atopische dermatitis in het gezicht moet minimaal tweemaal per dag vochtinbrengende gezichtscrèmes worden aangebracht.

Belangrijke ingrediënten in de formules van emollientia kunnen zijn:

• Omega-6 vetzuren uit teunisbloemolie en druivenpitolie. Deze verzachten en voeden de huid en vullen tegelijkertijd de natuurlijke beschermende huidbarrière aan.
• Licochalcone A (een extract uit de zoethoutwortel). Dit is een natuurlijke ontstekingsremmer en antioxidant die roodheid vermindert en ontstekingen verzacht.

In geval van flare ups moeten emollientia in combinatie met actieve verzorgingsbehandelingen, zoals plaatselijk aangebrachte crèmes en sprays tegen de jeuk, worden gebruikt. Deze plaatselijk aan te brengen crèmes bevatten vaak corticosteroïden zoals hydrocortison.

Hydrocortison staat bekend om de effectiviteit en snelle werking en het verlicht de jeuk bij flare ups. Veel ouders vinden het echter niet prettig om dit op een kinderhuid aan te brengen, omdat langdurig gebruik verschillende negatieve bijwerkingen kan hebben. Ook verliest het zijn werkzaamheid bij constant gebruik en het kan niet op grote delen van de huid worden gebruikt. 

Eucerin‘s AtopiControl Intensief Kalmerende Crème heeft huidverzorgende eigenschappen waarvan klinisch is bewezen dat zij het uiterlijk van de huid tijdens flare ups aanzienlijk verbeteren. Dit huidverzorgende product helpt het gebruik van hydrocortison tijdens flare ups te verminderen. Klinisch onderzoek toont aan dat de huidverzorgende eigenschappen van Eucerin AtopiControl Intensief Kalmerende Crème een cosmetisch effect op de atopische huid hebben dat vergelijkbaar is met die van een 1% hydrocortisone crème. AtopiControl Intensief Kalmerende Crème van Eucerin is geen farmaceutisch product en is daar ook geen vervanging van.

• Gebruik warm maar geen heet water bij het wassen.
• Dep de huid bijna droog en breng direct daarna het vochtinbrengende product aan.
• Breng minimaal tweemaal per dag een vochtinbrengend product aan 
• Houd de vingernagels kort en glad, zodat het kind niet kan krabben en de huid stuk kan maken.
• Laat het kind 's nachts katoenen handschoenen dragen om krabben in het gezicht tijdens de slaap te voorkomen.
• Houd de kamer koel en de vochtigheid laag.
• Het kan een goed idee zijn om een kind een pop te geven die het kan krabben, aangezien dit de behoefte om de eigen huid te krabben kan verminderen.